روستاهای کلاته آهن و دهبار در جنوب شهر طرقبه واقع شده اند. رشته کوه سترگ بینالود با دره های غنی و پرآبش مادر این روستاهای دره ای است. چشم انداز روستاهای کلاته آهن و دهبار به لحاظ گونه مسکن و بافت پلکانی که هماهنگ با شیب زمین و شرایط توپوگرافی شکل گرفته در بین روستاهای ناحیه بی مانند است.
چشمه های همیشه جوشان سعدی، حیات و پریشان، با آبهای گوارا و درختان بی نظیر اُرس در دامنه کوه و درختچه های سماق و ارغوان در دامنه مجاور و حیات وحش این منطقه زیبایی این روستاها را صدچندان نموده است. درختان اُرس دیر زیست و زیبای دهبار بازمانده جنگل های انبوه بینالود است. این درختان با شکوه را خشکسالی و عمر دراز از پا درنیاورده، بلکه آزمندی افراد منفعت طلب آن را به آتش کشیده است. این درختان در کوه های دهبار مأوی گزیده اند و تنها دامنه های شمالی پناهی برای بقای این درختان دیرزیست می باشد. درختی به غایت زیبا و با شکوه و دوست داشتنی که به صورت جنگل های پراکنده خودنمایی می کند. اینجا در دامنه کوه های بینالود در بالادست کلاته آهن و دهبار عشایر سرخسی همه ساله در فصل بهار نغمه خوش آهنگ زندگی را می نوازند. صدای گوسفندان و هیاهوی این خانواده عشایری به هنگام جمع آوری احشام تنها صدایی است که سکوت سنگین این کوهستان را بر هم می زند.
عشایر از جمله مردمانی هستند که طعم قناعت چاشنی زندگیشان شده است. این خانواده کوچک ظرف زندگی خود را سرشار از عشق و امید کرده اند و به هنگام کوچ ییلاقی به قشلاقی چشم به آسمان دارند تا باران بار دیگر طراوت و چرایی را به دشت های پیش رو هدیه کند.
منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند
