جغرافیای اقتصادی شهرستان طرقبه – کشاورزی و دامداری طرقبه - زنبورداری طرقبه

جغرافیای اقتصادی شهرستان طرقبه – زنبورداری طرقبه

در توسعه پایدار روستایی، عنایت به فعالیت های اقتصادی خاص روستایی جایگاه ویژه ای دارد. یکی از فعالیت های ویژه روستایی زنبورداری است. زنبورداری در شهرستان طرقبه شاندیز با توجه به وجود مزارع و باغات و مکان های طبیعی از جمله کوه ها، دره ها، مراتع و پوشش گیاهی مناسب بسیار درآمدزا می باشد. به جهت بهره مندی از گیاهان دارویی، عسل تولیدی این بخش از خواص دارویی برخوردار است که متأسفانه در بین مردم ایران به جهت عدم تبلیغات ناآشنا مانده است. عسل مرغوب تولید روستایی منطقه اگرچه در داخل کشور شناخته شده نیست، ولی فراسوی مرزها و در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بسیار معروف است. مراکز عمده زنبورداری در روستاهای جاغرق، ارچنگ، دهبار، مغان، ازغد، زشک، می باشد و حدود دو هزار کلنی زنبور عسل در مناطق یاد شده وجود دارد که به نظر می رسد با توجه به محیط مناسب جهت زنبورداری مورد استقبال قرار نگرفته و لازم است اطلاع رسانی و کلاس های آموزشی از طریق ارگان های ذیربط انجام پذیرد.

 

منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند

 

جغرافیای اقتصادی شهرستان طرقبه – کشاورزی و دامداری طرقبه - دامداری و دامپروری طرقبه

جغرافیای اقتصادی شهرستان طرقبه – دامداری و دامپروری طرقبه

دامداری و دامپروری یکی از قدیمی ترین فعالیت های اقتصادی از گذشته بوده و دارای اهمیت بسزایی در منطقه می باشد. دلیل این امر وجود آب فراوان و مراتع نسبتاً مطلوب که مکان مناسبی جهت تعلیف احشام است.

دامداری در واقع نوعی فعالیت اقتصادی است که مکمل کشاورزی به حساب می آید.

  

منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند

 

جغرافیای اقتصادی شهرستان طرقبه – کشاورزی و دامداری طرقبه - باغداری طرقبه

جغرافیای اقتصادی شهرستان طرقبه – باغداری طرقبه

در کشاورزی، باغداری از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد و به موجب آمار سال 1384 اداره جهاد کشاورزی طرقبه، مجموع زمین های محصولات سردرختی 3797 هکتار می باشد که عمدتاً در حاشیه رودخانه و در محورهای زیر واقع شده اند:

1- محور شاندیز، ابرده، زشک

2- محور طرقبه، نغندر، کنگ

3- محور طرقبه، عنبران، جاغرق

4- محور طرقبه، کلاته آهن، دهبار

5- محور گلستان، مایانات، ازغد

6- محور سربرج، تجر، مج

7- محور اسلام رود، اردمه، مغان

8- محور گراخک، زشک

9- محور شاندیز، ارچنگ، خادر، سرآسیاب

محصولات باغی این شهرستان در نوع خود از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است و شامل: گیلاس، سیب، آلبالو، گلابی، هلو، آلو، زردآلو، گرد، شلیل و ... می باشد.

 

منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند

 

جغرافیای اقتصادی شهرستان طرقبه – کشاورزی و دامداری طرقبه - زراعت طرقبه

جغرافیای اقتصادی شهرستان طرقبه – زراعت طرقبه

در بخش زراعت، با توجه به شرایط توپوگرافی و کوهستانی بودن بخش اعظم شهرستان، کشت و زرع محصولاتی مثل گندم و جو و حبوبات نیز به میزان محدود و به صورت متمرکز انجام می شود.

 

منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند

 

جغرافیای اقتصادی شهرستان طرقبه – کشاورزی و دامداری طرقبه - کشاورزی طرقبه

جغرافیای اقتصادی شهرستان طرقبه – کشاورزی طرقبه

رونق این بخش اساساً ناشی از ویژگی های طبیعی و اقلیمی منطقه است که تحت تأثیر صنعت گردشگری از یک سو، و تقاضاهای موجود در محدوده کلان شهر مشهد از سوی دیگر، تغییرات چشم گیری یافته است. به طور کلی امکانات مناسب طبیعی از جمله جنس زمین و فراوانی آب باعث شده است که کشاورزی منطقه از توان و پتانسیل مطلوبی برخوردار باشد.

 

منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند

 

جغرافیای انسانی شهرستان طرقبه - نژاد، مذهب، زبان طرقبه

نژاد، مذهب، زبان شهر طرقبه

تمامی اهالی شهرستان طرقبه شاندیز آریائی نژاد، مسلمان، شیعه اثنی عشری و فارس زبان می باشند.

 

منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند

 

جغرافیای انسانی شهرستان طرقبه - محلات جدید طرقبه

محلات جدید شهر طرقبه

مبنای مورفولوژی شهر بر اساس سه محله بزرگ قرار گرفته است: شامل محله علیا «بالا ده» ، محله وسطی «پاچنار» ، محله سفلی «پایین ده». اما در کنار محله های فوق، محلات دیگری به تدریج پدید آمده اند که عبارتند از:

1- محله قلعه نو توت زار

2- محله مهاجرنشین

3- محله توت زار

4- محله عیدگاه «شهرک طلوع»

5- محله سربند

6- محله کوچه آسیا

که به جمع این محلات با توجه به رشد و مهاجرپذیر بودن طرقبه و شاندیز، شهرک های متععدی افزوده گردیده است و رشد جمعیت به سرعت رو به افزایش است.

 

منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند

 

جغرافیای انسانی شهرستان طرقبه - محلات قدیمی طرقبه

محلات قدیمی شهر طرقبه

محلات قدیمی از گذشته های دور بالغ بر سه نوع محله بوده است که این محله ها با محلات فعلی به طور کلی متفاوت بوده و عبارتند از:

1)     محله قلعه سرخ

2)     محله قلعه پایین

3)     محله قلعه حوض

محلات فوق در سه مکان مجزا بوده. قلعه بالا بر مرتفع ترین منطقه طرقبه استوار بوده است که مشرف بر روستای طرقدر فعلی می باشد که آثار آن تا همین چند سال پیش پابرجا بود.

اما دو محل دیگر که در محله سفلای کنونی واقع گردیده بود، قلعه پایین در مدخل ورودی فعلی شهر «خیابان شهید انوری» و قلعه حوض در عیدگاه است که آثار قابل ملاحظه ای از دو قلعه مذکور باقی نمانده است.

 

منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند

 

جغرافیای انسانی شهرستان طرقبه - مقر و هسته اولیه طرقبه

مقر و هسته اولیه شهر طرقبه

تحقیقاتی که در زمینه طرقبه توسط محققین انجام پذیرفته، با توجه به آثار باقی مانده از قلعه های قدیمی که در سه مکان مختلف وجود داشته و آثار یکی از این قلعه ها تا چند وقت پیش پابرجا بوده و متأسفانه به علت توسعه شهر و شهرک سازی از بین رفته، حاکی از این بوده که بی شباهت به کاروانسرای قدیمی نیست. شکل و سیمای این نوع از روستاهای قدیمی، با آنچه که هم اکنون طرقبه می نامیم متفاوت بوده است. بدین صورت که برگرد محوطه مرکزی، اطاقک ها به وسیله در کوچکی که تنها روزنه اطاقک نیز محسوب می گردد با حیاط مرکزی ارتباط می یابد و هر اتاقک محل سکونت یک خانواده بوده است که همگی به صورت مشترک از چاه آب اصطبل و سایر حیوانات موجود در حیاط مرکزی استفاده می کردند.

 

منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند

 

جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز - وجه تسمیه طرقبه

وجه تسمیه طرقبه

درباره وجه تسمیه و علت نامیدن این شهر(طرقبه) باید گفت: که نام قدیمی این شهر تروغبذ بوده است. پس از سلطه اعراب مانند بسیاری از اسامی دیگر معرب شده است. در کتاب شهر مشهد تألیف سید محمد کاظم امام چنین آمده است: شهر ترغبود نام این شهر نیز در مصادر مختلفه قدیمه و جدیده ترغود، ترعبه، طرق به طرقبه نوشته شده است و اکنون به طرقبه مشهور است و نیز در این رابطه در همان منبع آمده است. اصطخری در المسالک و الممالک و ابن حوقل در کتاب سفرنامه خود یکی از شهرهای طوس را بز دغور نوشته اند و ابن رسته اصفهانی در کتاب «الاعلاق النفیسه» یکی از شهرهای طوس را «بردع» نام برده است و در برخی مصادر دیگر نام این شهر را به اشکال دیگری مانند برعو، تروغوذ، برعوز و غیره نگاشته اند.

حافظ ابرو نام یکی از کشتزارهای مهم شهر مشهد را مزرعه برده نوشته است. بی گمان کلمات بردغور، برده، بردع همه یک کلمه بوده و به دست نساخ اندکی تحریف شده است و این شهر بعدها ترغبه و اکنون طرقبه و هم اکنون در درهء شاندیز مزرعه ابرده آباد است.

با توجه به تغییرات محلی، طرق به معنی راه و طرقبه را می توان راه خوب و نیکو تعبیر کرده و چون سابقاً راه مشهد به نیشابور از این مسیر بوده و بر راه جلگه برتری داشته که دارای امنیت بیشتر و هشت فرسنگ نزدیک تر از راه دشت است.

منقول است که زوار کربلا و مشهد که از شمال مشرف می شده اند از این راه استفاده می کردند.

در کتاب سه سفرنامه آمده است: و یوم یکشنبه بیست و ششم را وارد دررود شدیم و آنجا کثرت زوار بسیاری بود به حدی که راه و جا نبود و آن شب را در آنجا به سر بردیم و یوم دوشنبه بیست و هفتم روانه طرقبه شدیم و از دررود تا طرقبه شش فرسنگ بود و شب را در طرقبه به سر بردیم. و یوم سه شنبه بیست و هشتم را وارد مشهد شدیم.

با توجه به مطالب فوق، راه عبور زوار و مسافران مشهد، از نیشابور به طرقبه بوده است.

اما اخیراً پژوهشی در خصوص ریشه یابی کلمه طرقبه توسط یکی از محققین منطقه انجام پذیرفته عین جملات ایشان نقل می گردد.

 

منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند