حیات وحش طرقبه شاندیز - پستانداران
بر اساس رده بندی جانوران، پستانداران شاخص مورد انتظار حیات وحش منطقه به قرار زیر است:
قوچ، راسو، میش، گراز، کفتار، گرگ، شغال، روباه، خرگوش، پایکا، تشی و گورکن.
منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند
حیات وحش طرقبه شاندیز
ما در عصری زندگی می کنیم که پدیده های آفرینش در زمین در اثر هجوم انسان متمدن، سیمای واقعی و بکر خود را با شتاب از دست می دهند و دیگر چهره واقعی طبیعت را جز در مناطق بسیار دور از تمدن و صنعت نمی توان مشاهده کرد.
پایه ریزی علم جدید اکولوژی «ECOLOGY» که به روابط جانداران با یکدیگر و با محیط زندگی شان استوار است باعث شده تا با روش های علمی ثابت نمایند که حیات هر موجود زنده در کره زمین به وسیله رشته هایی پیچیده و حساس با زندگی سایر موجودات و عوامل محیط زیست پیوند خورده است و نابودی هر یک از عوامل موجود در کره زمین، نابودی عوامل دیگر را به دنبال خواهد داشت. در پناهگاه حیات وحش، هدف اصلی، حفاظت و مصونیت بخشیدن به حیات گیاهی و جانوری است.
اگر چه ترکیب جانوری در شهرستان طرقبه شاندیز به دلیل شرایط خاص متنوع به نظر می رسد؛ ولی به دلیل تخریب زیستگاه که در واقع همان رویشگاه طبیعی گیاهان است از این نوع تنوع تا حد زیادی کاسته شده است و این منحصر به این منطقه نمی باشد؛ بلکه در سراسر کشور شاهد آن هستیم.
بر اساس رده بندی جانواران گونه های شاخص مورد انتظار حیات وحش منطقه به قرار زیر است:
پستانداران، پرندگان و خزندگان.
منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند
نقش گونه های گیاهی در زنجیره های غذایی
پوشش گیاهی در تعدیل آب و هوا، تنظیم جریان آب ها، جلوگیری از نیروهای مخرب طبیعت نظیر بادهای سخت و تند و بهمن و سیل حفظ خاک ها در برابر ریزش و فرسایش و ایجاد مناظر زیبا نقش مهمی ایفا می کند.
به عنوان مثال در بارندگی های شدید سرعت جریان آب در سطح خاک در مناطقی که پوشش گیاهی مناسب دارند کمتر می باشد و ریشه های درختان، بوته ها و گیاهان مختلف چون سطحی هستند، ذرات خاک را به یکدیگر پیوستگی داده و از لغزش آن ها جلوگیری می کنند. در نقاطی که پوشش گیاهی از میان رفته فرسایش خاک به خوبی قابل مشاهده است.
منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند
منابع آب های زیرزمینی
با توجه به وضعیت منطقه که قسمت وسیعی از آن کوهستان و کوه پایه می باشد، کشاورزی از طریق آب رودخانه تغذیه می شود و در قسمت جلگه، دشت و قسمتی از نقاط کوهستانی، قنات، چاه و چشمه پایه و اساس تأمین آب را تشکیل می دهد. آب کشاورزی و شرب اهالی با 30 حلقه چاه عمیق، 450 رشته قنات، 1100 چشمه دائمی و 380 چشمه فصلی تأمین می گردد.
منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند
آب های سطحی – رودخانه کاهو
این رودخانه به طول 27 کیلومتر از ارتفاعات بینالود، شیرباد، و النگ مرق سرچشمه می گیرد و پس از گذر از روستاهای محله زشک علیا و محله زشک سفلی به سمت روستای کاهو جریان می یابد. کیفیت آب این رودخانه برای مصارف شرب و کشاورزی مناسب است. سیلاب این رودخانه در تغذیه سفره آب زیرزمینی دست مشهد نقش مؤثری دارد.
منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند
آب های سطحی – سد طرق
مشخصات عمده جغرافیایی و زمین شناسی سد طرق
محل احداث سد طرق در 25 کیلومتری جنوب شرقی شهر مشهد روی رودخانه طرق در نظر گرفته شده است. این محل در 100 متری بالای دست بند قدیمی طرق قرار گرفته که حدود 400 سال پیش از این ساخته شده است. جنس سنگ های محل ساختمان عمدتاً از نوع گرانیت مشهور مشهد می باشد.
- مساحت حوزه 140 کیلومتر مربع
- ارتفاع متوسط حوزه آبریز 1800 متر از سطح دریا
- مقدار متوسط آب رودخانه 5/16 میلیون متر مکعب در سال
- مواد جامد همراه با آب 350 تن در سال در کیلومتر مربع
- دبی طغیان 560 متر مکعب در ثانیه
منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند
آب های سطحی – رودخانه های بند طرق – رودخانه بساروج
این رودخانه از قسمت غربی روستای سیاه سر سرچشمه می گیرد و در پایین دست روستای ده غیبی به رودخانه طرق ملحق می گردد. رودخانه های سد طرق(شلگرد، مج، مغان) از ارتفاعات کوه های چهل غار، قلعه گاه و کوه سیاه سرچشمه می گیرد.
وسعت حوزه آبریز رودخانه های ذکر شده تا محل ایستگاه هیدرومتری طرق-کرتیان حدود 144 کیلومتر مربع می باشد و متوسط حجم جریان سالانه حدود 22 میلیون متر مکعب گزارش شده است. در مجموع کل این رودخانه به انضمام رودخانه های طرق در حواشی روستای طرق وارد دشت مشهد می گردد. به منظور رفع کم آبی شهر مشهد روی شاخه طرق در محل بند قدیمی سد قوسی بتنی احداث شده است.
منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند
آب های سطحی – رودخانه های بند طرق – رودخانه عارفی
این رودخانه از ارتفاعات مشرف به روستای بزوشک سرچشمه می گیرد و در حوضه بخش احمد می باشد.
منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند
آب های سطحی – رودخانه های بند گلستان – رودخانه جاغرق
طول این رودخانه 26 کیلومتر است و از ارتفاعات بینالود سرچشمه گرفته و اراضی روستاهای دره جاغرق و طرقبه را آبیاری می کند.
منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند
آب های سطحی – رودخانه های بند گلستان
رودخانه های بند گلستان عبارتند از: مایان، دهبار و جاغرق. دبی پایه این رودخانه ها در مسیر به مصارف کشاورزی می رسد. ولی طغیان های بزرگ آن ها پس از عبور از بند گلستان، وارد دشت مشهد می شود و در تغذیه سفره آب زیرزمینی آن نقش مؤثر دارد. وسعت حوضه آبریز رودخانه های مذکور تا محل بند گلستان حدود 450 کیلومتر مربع و متوسط حجم جریان سالانه آن حدود 47 میلیون متر مکعب می باشد.
منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند
