وجه تسمیه طرقبه
درباره وجه تسمیه و علت نامیدن این شهر(طرقبه) باید گفت: که نام قدیمی این شهر تروغبذ بوده است. پس از سلطه اعراب مانند بسیاری از اسامی دیگر معرب شده است. در کتاب شهر مشهد تألیف سید محمد کاظم امام چنین آمده است: شهر ترغبود نام این شهر نیز در مصادر مختلفه قدیمه و جدیده ترغود، ترعبه، طرق به طرقبه نوشته شده است و اکنون به طرقبه مشهور است و نیز در این رابطه در همان منبع آمده است. اصطخری در المسالک و الممالک و ابن حوقل در کتاب سفرنامه خود یکی از شهرهای طوس را بز دغور نوشته اند و ابن رسته اصفهانی در کتاب «الاعلاق النفیسه» یکی از شهرهای طوس را «بردع» نام برده است و در برخی مصادر دیگر نام این شهر را به اشکال دیگری مانند برعو، تروغوذ، برعوز و غیره نگاشته اند.
حافظ ابرو نام یکی از کشتزارهای مهم شهر مشهد را مزرعه برده نوشته است. بی گمان کلمات بردغور، برده، بردع همه یک کلمه بوده و به دست نساخ اندکی تحریف شده است و این شهر بعدها ترغبه و اکنون طرقبه و هم اکنون در درهء شاندیز مزرعه ابرده آباد است.
با توجه به تغییرات محلی، طرق به معنی راه و طرقبه را می توان راه خوب و نیکو تعبیر کرده و چون سابقاً راه مشهد به نیشابور از این مسیر بوده و بر راه جلگه برتری داشته که دارای امنیت بیشتر و هشت فرسنگ نزدیک تر از راه دشت است.
منقول است که زوار کربلا و مشهد که از شمال مشرف می شده اند از این راه استفاده می کردند.
در کتاب سه سفرنامه آمده است: و یوم یکشنبه بیست و ششم را وارد دررود شدیم و آنجا کثرت زوار بسیاری بود به حدی که راه و جا نبود و آن شب را در آنجا به سر بردیم و یوم دوشنبه بیست و هفتم روانه طرقبه شدیم و از دررود تا طرقبه شش فرسنگ بود و شب را در طرقبه به سر بردیم. و یوم سه شنبه بیست و هشتم را وارد مشهد شدیم.
با توجه به مطالب فوق، راه عبور زوار و مسافران مشهد، از نیشابور به طرقبه بوده است.
اما اخیراً پژوهشی در خصوص ریشه یابی کلمه طرقبه توسط یکی از محققین منطقه انجام پذیرفته عین جملات ایشان نقل می گردد.
منبع: کتاب جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز / نویسنده: حسین بازوبندی، ستاره بازوبندی، فاطمه بازوبندی، طلعت ارفعی، جواد ارفعی / ناشر: پارند
